‘Medi-tatie? Me-dia-…?’ Bevreemd kijkt de winkelier naar het visitekaartje dat ik hem zojuist heb gegeven. Het overkomt mij wel vaker. Wanneer ik inkopen doe voor mijn bedrijf en een winkelier mijn kaartje geef met de gegevens voor de facturatie, dan struikelt hij steevast over de naam van mijn bedrijf. ‘Mediation’ is een term die er vreemd uitziet voor de modale mens.

‘Wat is dat dan, een mediator?’ vraagt hij nieuwsgierig, wanneer het begrip ontcijferd is.
Ik leg het uit: ‘Ik breng mensen die ruzie hebben samen en los met hen het conflict op.’
Antwoord: ‘Dan zul jij wel veel werk hebben!’

Hij heeft gelijk. Er is meer dan werk genoeg voor mediators op de wereld. Op radio en tv horen en zien we niets anders dan conflicten. En toch kan ik als mediator niet gaan zitten wachten tot mensen mij bellen: ik moet er hard voor werken om mijn bedrijf onder de aandacht te brengen.

Mediator: een neutrale term

In Nederland is de term mediator al goed ingeburgerd. In België is dat een stuk minder. De term bemiddelaar doet wel vaag een belletje rinkelen, maar die vermijd ik liever. Een bemiddelaar kun je immers op vele gebieden zijn. Een makelaar bijvoorbeeld, is een bemiddelaar bij het vinden van een huis. Daarom prefereer ik de neutrale term mediator. Jammer genoeg is de term mediator nog niet wettelijk beschermd en ontbreekt een officiële definitie momenteel.

Ik hanteer de term mediator hier voor de professional die tussenkomt in alle probleemsituaties met een relationele dimensie: met andere woorden problemen – conflicten – waar een of meer andere personen bij betrokken zijn.

De mediator: een getrainde, onafhankelijke professional

Een mediator is steeds een buitenstaander. Iemand die neutraal is, kan objectief blijven, omdat hij niet (emotioneel) betrokken is. Hij heeft een meta-perspectief en kan het overzicht bewaren.

Een collega of leidinggevende zit middenin de situatie en mist dat overzicht.

Ook externe preventieadviseurs hangen af van beslissingen van hun klanten (‘de betalende partij’), en kunnen zich daardoor niet neutraal opstellen.

Vakbonden, advocaten,… allen kiezen zij steeds een kant…

Erkende mediators worden  getraind in het leiden van bemiddelende dialooggesprekken. Een deskundig mediator weet hoe hij ervoor kan zorgen dat in het gesprek een waarderende, neutrale ondertoon wordt gehanteerd, en dat de dialoog oplossingsgericht blijft.

Het concept Mediation eenvoudig uitgelegd aan de hand van De Achttiende Kameel 

Hoe kom je bij een mediator terecht?

Meestal komen mensen bij mij terecht via een doorverwijzing. Die kan komen van een arts of psycholoog, maar meestal zijn het grotere instanties die een beroep doen op mediators: welzijnsinstellingen, personeelsdiensten en externe preventiediensten.

Steeds vaker doen met name preventiediensten echter een beroep op eigen personeel voor een mediation. Ik ben zelf gecertificeerd preventieadviseur psychosociale aspecten, maar heb altijd bewust vermeden om in dienstverband te gaan werken. Waarom? Ik ben ervan overtuigd dat ik alleen als zelfstandig mediator absolute onafhankelijkheid en neutraliteit kan garanderen, en dat zijn nu net twee aspecten die van cruciaal belang zijn in een mediation.

Ook privépersonen komen wel eens bij mij terecht, maar dat is heel uitzonderlijk. Heeft iemand ruzie met een buur, wordt hij gepest op het werk of wordt hij geconfronteerd met geweld, dan is zijn reflex om de politie in te schakelen, de rechtbank, een advocaat, de vakbond of de externe preventieadviseur waarbij zijn werkgever is aangesloten.  Pas veel later in de procedure komt er – misschien – een mediator aan te pas.

Wanneer schakelt men nu best een mediator in?